عدالت اجتماعی اسلامی در کلام امام موسی صدر
تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۱۴۸۱۴
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، سید موسی صدر که بیشتر او را با نام «امام موسی صدر» می‌شناسیم، اسمی درخشان و پر جذبه‌ای در تاریخ معاصر اسلام و تشیع است. فقیه، فعال سیاسی، مبارز جبهه مقاومت، مصلح اجتماعی و... که بیش از هرچیزی او را با اقدامات عملی که در لبنان انجام داده است می‌شناسیم و معرف حضورمان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
امام موسی صدر، به عنوان کسی که در لبنان، عمده فعالیتش در محرومیت‌زدایی همه جانبه از شیعیان و مردم مستضعف صرف می‌شد، دارای نظرات بدیع و قابل توجهی درباب عدالت اجتماعی از منظر اسلام است که در ادامه، بخش‌هایی از آرای ایشان در این باره را با توجه به کتاب «فقه زندگی» می‌خوانیم.
شما در حال مطالعه بخش‌هایی از این کتاب هستید
جهان هستی برآیندی از عدالت است
۱ـ عدالت در اسلام در همه زمینه‌ها به ویژه در زمینه اجتماعی و اقتصادی نه تنها متکی بر ایدئولوژی اسلامی است بلکه اصولاً خود پایه‌ای از پایه‌های ایدئولوژی اسلامی است و تأثیر شگرفی بر موازین و ارکان دیگر دارد. عدالت در همه زمینه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان جاری است و در قرآن کریم چنان می‌نماید که جهان هستی برآیندی از عدالت است.
جهان از دیدگاه اسلام بر اساس حق و عدالت استوار است و انسانی که رسالت خود را ترک می‌کند و خواهان کامیابی است باید در تعادل و همسو با جهان باشد و گرنه موجود بیگانه و رانده شده و شکست خورده‌ای خواهد بود که به زودی در هاله‌ای از فراموشی گم خواهد شد. این اصل به یکسان بر فرد و جامعه صدق می‌کند شاید از بارزترین آیاتی که بر این پیوند تأکید می‌کند آیات ۷ الی ۹ سوره رحمان باشد: «وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِیزَانَ. أَلَّا تَطْغَوْا فِی الْمِیزَانِ. وَأَقِیمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِیزَانَ»
اسلام ایمان بدون عدالت را به رسمیت نمی‌شناسد
۲ـ اسلام ایمان بدون عدالت را به رسمیت نمی‌شناسد. معیاری که قرآن برای مساوات و برابری انسان با کارکردش در نظر می‌گیرد چنین است: «وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ. وَأَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُرَىٰ». این معیار در موضوع عدالت نیز ثابت است زیرا وجود عدالت در اسلام مساوی است با وجود ایمان و ایمان بدون کوشش انسان در راه تحقق عدالت اصالتی ندارد: «وَلَا یَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْکِینِ» حدیث شریف نبوی به گونه دیگری از این اصل سخن می‌گوید: «کسی که شب با شکم سیر بخوابد و همسایه‌اش گرسنه باشد به پروردگار و روز بازپسین ایمان نیاورده است» صدها دستور اسلامی که عدالت اجتماعی و اقتصادی را در عمق عبادت وارد می‌سازد و آن را از جمله شرایط صحیح بودن آنها می‌شمارد به روشنی نشان می‌دهد که عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی نه تنها دو حکم فرعی و دو واجب عادی و معمولی نیستند بلکه بر پایه عقیده و ایمان استوارند و از آن ها جدا شدنی نیستند. اسلام ایمانی را که نتیجه آن عدالت در زندگی فرد و جامعه نباشد بر نمی‌تابد از اینرو عدالت اقتصادی و اجتماعی در اسلام ریشه دارد و دائمی و فراگیر است زیرا با طبیعت و هستی مومن درآمیخته و از درون فرد و جامعه مسلمان سرچشمه گرفته است.
ویژگی‌های تحول و تکامل عدالت
۳ـ اسلام در پی‌ریزی اصل عدالت برای آن خطوط روشنی ترسیم می‌کند که مانع ابهام و آشفتگی می‌گردد و شرایطی فراهم می‌کند که تحول و تکامل عدالت را تا مرز بی نهایت مقدور می‌سازد و این ویژگی اهمیت خاصی دارد:
الف) مسئولیت‌های فردی. ارتباط متقابل میان مسئولیت فردی و اجتماعی برای تحقق بخشیدن به عدالت یکی از ابعاد ترسیم شده عدالت است که بر اساس اصلِ «کلکم راع و کلکم مسؤول عن رعیته» و بر اساس وظیفه امر به معروف و نهی از منکر هر فرد در جامعه مسئول سلامت جامعه است از این رو آنچه از اموال و امکانات و تجارب و حتی تندرستی و نیروی جسمی و هرچه دارد صرفاً نتیجه کوشش شخصی او نیست بلکه در پدید آوردن آنها دیگران از معاصران و گذشتگان نیز سهیم اند. فرد مانند درخت میوه است درخت با شاخه‌ها و برگ‌ها و ریشه‌هایش در به وجود آوردن میوه سهیم بوده و در این راه از آب و هوا و خورشید و زمین و دیگر عوامل طبیعی و کوشش‌های مختلف بشری بهره گرفته است.
ب) مسئولیت‌های جامعه. از طرف دیگر جامعه نیز نسبت به افراد مسئولیتی کاملاً برابر دارد احادیث و فتاوا نشان می‌دهد که همه ساکنان یک دهکده نسبت به فردی که از گرسنگی می‌میرد مسئولیت دارند در حقیقت این مسئولیت هر نوع مرگ و هرگونه زیان و آسیبی را نیز در بر می‌گیرد در روایت آمده است «اهل قریه از ذمه خداوند و پیامبرش دور و بیگانه‌اند» زیرا آنان در امانت پروردگار خیانت کرده وعهد و پیمان خداوند را شکستند چون مسئولیت‌هایشان را در برابر فرد مزبور انجام نداده‌اند آنچه از مسئولیت‌های جامعه شهری و مناطق و سرزمین‌هایی که مردم در آنها تشکلی یکپارچه دارند صدق می‌کند.
ج) مسئولیت‌های متقابل. افراد و جامعه نیز نسبت به یکدیگر مسئولیت‌های متقابلی دارند از دیدگاه قرآن و روایات افراد جامعه همه پیکره واحدی را تشکیل می‌دهند: «چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار»
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: عدالت اجتماعی امام موسی صدر عدالت اجتماعی موسی صدر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۱۴۸۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نشست تخصصی «نگاهی به مفهوم امت در کلام و سیره امام صادق(ع)» برگزار می‌شود
به گزارش خبرنگار حوزه استان‌های خبرگزاری تقریب، انجمن علمی زبان و ادبیات عربی با همکاری کانون قرآن و عترت دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی به مناسبت شهادت امام صادق(ع) نشستی را برگزار می‌کند.
عنوان این نشست تخصصی «نگاهی به مفهوم امت در کلام و سیره امام صادق(ع)» است که با حضور ماموستا مامد کلشی‌نژاد امام جمعه اهل‌سنت ارومیه و مشاور استاندار آذربایجان‌غربی در امور اهل سنت برپا می‌شود.
همچنین مجید شاکر سلماسی به عنوان نویسنده و تحلیلگر تقریب مذاهب اسلامی نیز در این نشست حضور خواهد داشت.
این نشست تخصصی امروز 15 اردیبهشت، ساعت 15 در بستر فضای مجازی انجام خواهد شد.
انتهای پیام/
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد